İş GYO Kurumsal İletişim, Satış, Kiralama ve Pazarlama Grup Başkanı Gülfem Sena Tandoğan, Perapost için yazdı:

Mekansal bir dönüşüm: AVM’ler

"Alışveriş merkezlerinin tarihine indiğimizde, ilk örneklerden birinin İsfahan’daki (Grand Bazaar) Büyük Çarşı olduğunu görürüz. Bir diğer örnek ise İstanbul’da M.S. 15. yüzyılda yapılmış olan Kapalı Çarşı’dır. 4.000 dükkanıyla bugün hala mevcudiyetini koruyan Kapalı Çarşı 58 sokağa yayılmakta ve dünyanın en büyük kapalı alışveriş yerlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

O günlerden bu yana alışveriş merkezlerinin tasarımı büyük bir evrim geçirmiştir. Alışveriş merkezleri sadece alışveriş yapılan mekanlar olmaktan çıkıp, tüketiciler için eğlence, karşılıklı etkileşim ve benzeri sosyal etkiler taşıyan son derece organize, sosyal ve ekonomik yapılar haline gelmiş, tüm bu etkenler AVM’lerin mimari düzenlemelerinde de yankılarını bulmuştur.   

AVM mimarisi

Günümüzde bu, çok işlevli yapı gruplarının mimarilerinde pek çok kriter göz önüne alınmaktadır. İçindeki arazinin kent içindeki özel konumu, çevresiyle kurduğu ilişki, bölge için düzenlenmiş olan yapılanma koşulları, AVM’nin bölge yaşamına getireceği sosyal ve kültürel etkiler, sosyal ayrışma riski, güvenlik unsurları, sürdürülebilir yapı çözümleri bir AVM projesinde göz önüne alınması gereken konular arasındadır.

Yapılan araştırma ve değerlendirmeler kente kapalı kurguların tersine, rahatça ulaşılabilen, doğrusal ve açık sistemlerin sosyo-ekonomik açıdan daha başarılı olduğunu göstermektedir. Ayrıca zengin peyzaj düzenlemeleri, yapıya yayılmış yeşil dokular AVM’lerin iç yaşantılarını zenginleştiren, görsel ve fiziksel ilişkileri birleştiren kararlar olmaktadır.

Bir anlamda mekânsal bir dönüşüm olan AVM’lerin ülkemizdeki kent yaşamlarına katkısı çok önemlidir. Bu katkı sadece  tüketim açısından da değerlendirilmemeli, küresel ile yereli sentezleyen yeni bir kimlik, ihtiyaçlara binaen ortaya çıkan bir mekânsal farklılaşma, yeni bir kent yaşamı modeli olarak ele alınmalıdır. Bu merkezlerin ekolojik, ekonomik ve toplumsal açılımlarının mimariye uyarlandığı başarılı örnekler ise ülkemiz ve hepimiz için büyük bir kazançtır.